حفاظت در برابر انفجار چیست و چه انواعی دارد؟
رعایت نمودن مقررات مربوط به دمای سطح تجهیز، خواص مکانیکی وسیله و … مبنا و اساس حفاظت از تجهیزات در برابر عوامل خطرناکی همچون آتش سوزی و انفجار است. تجهیزات مناطق کاری خطرناک پس از تولید باید تست شوند تا معلوم شوند که مناسب مناطق خطرناک کاری هستند یا نه. سپس روی آنها برچسب استاندارد درج شود.
استفاده کنندگان این تجهیزات کنترل ضد انفجار نیز باید با توجه به اطلاعات درج شده روی برچسب و کاتالوگ محصولات، تجهیزی را انتخاب نمایند که حفاظت مقابل انفجار داشته باشد و متناسب با شرایط کاری آنها باشد. انواع مختلفی از روش‌های حفاظت در برابر انفجار وجود دارد که ما در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.
منظور از حفاظت در برابر انفجار
دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی که در صنعت به کار گرفته می‌شوند باید به گونه‌ای انتخاب گردند که با فضای عملیاتی آن مکان سازگار باشند. منظور از حفاظت در برابر انفجار به مجموعه‌ای از اقدامات و تدابیر اطلاق می‌شود که به منظور کاهش خطرات و احتمال وقوع انفجارها و اثرات ناشی از آنها انجام می‌شود. این اقدامات معمولاً در محیط‌هایی که مواد قابل انفجاری وجود دارد، مانند کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، انبارها، و غیره انجام می‌شود.
برخی از اقدامات حفاظت در برابر انفجار عبارتند از:
- استفاده از تجهیزات و وسایل مرتبط با ایمنی، مانند سیستم‌های خنک کننده، سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق، سیستم‌های حفاظتی، و غیره
- استفاده از مواد و تجهیزات غیر قابل انفجار یا با استانداردهای ایمنی بالا
- آموزش به کارکنان در مورد روش‌های ایمنی کار و علائم هشداردهنده
- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مانند ماسک‌های تنفسی، کاپوت‌ها، و لباس‌های محافظ.
هدف از این اقدامات، حفاظت از افراد، دارایی‌ها و محیط زیست در برابر خطرات انفجار و کاهش خسارات ناشی از آن‌هاست. در ادامه به بررسی انواع رایج حفاظت در برابر انفجار می‌پردازیم.
انواع رایج حفاظت در برابر انفجار
حفاظت در برابر انفجار شامل انواع مختلفی از تدابیر و تجهیزات است که طیف گسترده‌ای از خطرات احتمالی را پوشش می‌دهد. برخی از انواع رایج حفاظت در برابر انفجار عبارتند از:
- حفاظت مقابل انفجار بوسیله محفظه‌های غیر قابل اشتعال
- حفاظت انفجاری بوسیله ایمنی افزایش یافته
- حفاظت تجهیز بوسیله ایمنی ذاتی یافته
- حفاظت مقابل انفجار بوسیله محفظه تحت فشار
- حفاظت مقابل انفجار بوسیله کپسوله سازی
- حفاظت تجهیز بوسیله غوطه ور سازی در مایعات غیر قابل اشتعال
- حفاظت تجهیز بوسیله پر کردن آن با پودر
- حفاظت تجهیزات الکتریکی بوسیله ضد جرقه نمودن
- حفاظت مقابل انفجار تجهیزات الکتریکی جرقه زننده
- حفاظت انفجاری به محفظه‌های تنفس محدود شده
- تجهیزات محافظت شده در برابر گرد و غبار قابل اشتعال
- مجموعه‌های تجهیزات مورد استفاده در محیط‌های انفجاری
- حفاظت مربوط به تجهیزات مکانیکی و اجزای (قطعات) ضد انفجار که در محیط‌های گازی و ذرات قابل اشتعال، استفاده می‌شوند.
- اتاق‌های ضد انفجار که برای محافظت از تجهزات داخلی طراحی و ساخته می‌شوند
- حفاظت ضد انفجار از تجهیزات و سیستم‌های انتقال انرژی دارای تابش نوری و یا تششعات الکترومغناطیسی
در ادامه به بررسی دقیقتر این موارد خواهیم پرداخت.
حفاظت تجهیز بوسیله محفظه‌های غیر قابل اشتعال
حفاظت تجهیزات با استفاده از محفظه‌های غیرقابل اشتعال یکی از روش‌های مؤثر در جلوگیری از انفجارها است. این محفظه‌ها معمولاً از موادی ساخته می‌شوند که در معرض شعله و دمای بالا، منفجر نمی‌شوند و از انتشار حرارت و شعله جلوگیری می‌کنند. مواد مقاوم در برابر حرارت، عایق حرارتی، عایق از نظر الکتریکی و طراحی مناسب برخی از ویژگی‌های این محفظه‌ها هستند.
حفاظت تجهیز بوسیله ایمنی افزایش یافته
حفاظت تجهیزات با استفاده از ایمنی افزایش یافته به معنای استفاده از تکنولوژی‌ها، تجهیزات، و سیستم‌های پیشرفته‌تری است که طراحی شده‌اند تا محیط کار را در برابر خطرات انفجار و خطرات مرتبط دیگر، به صورت مؤثر‌تری محافظت کنند. این ایمنی افزایش یافته معمولاً شامل سیستم‌های هشداردهنده و اطفاء حریق هوشمند، سیستم‌های کنترل هوشمند، تجهیزات حفاظت شده با روش‌های نوین، تجهیزات حفاظت شده با استفاده از مواد پیشرفته و تحقیق و توسعه مداوم می‌شود.
حفاظت تجهیز بوسیله ایمنی ذاتی
حفاظت انفجاری تجهیزات با استفاده از ایمنی ذاتی به معنای طراحی و ساخت تجهیزات به گونه‌ای است که در شرایط مختلف، از جمله در معرض خطر انفجار، ایمنی خود را به دست می‌آورند. در این رویکرد، تجهیزات به گونه‌ای طراحی می‌شوند که به طور خودکار از وقوع حوادث جلوگیری کنند و نیازی به وابستگی به تدابیر انسانی یا سیستم‌های اضافی برای حفاظت نباشد. استفاده از ایمنی ذاتی در تجهیزات این امکان را فراهم می‌کند که در هر شرایطی، حتی در صورت وقوع خطرات غیرمنتظره، ایمنی تجهیزات تضمین شود و احتمال وقوع حوادث انفجاری به حداقل ممکن رسیده و از زیان‌های احتمالی جلوگیری شود.
حفاظت تجهیز بوسیله محفظه تحت فشار
حفاظت تجهیزات با استفاده از محفظه‌های تحت فشار یکی از روش‌های مؤثر در جلوگیری از انفجارها و حفاظت از تجهیزات در مقابل خطرات مرتبط است. این محفظه‌ها عموماً برای محافظت از تجهیزات در برابر فشارهای بالا و خطرات انفجاری که ممکن است در محیط کاری وجود داشته باشد، طراحی و استفاده می‌شوند. استفاده از محفظه‌های تحت فشار به عنوان یکی از روش‌های حفاظت در برابر انفجار موجب محافظت از تجهیزات در مقابل خطرات انفجاری و کاهش خطرات مرتبط می‌شود.
حفاظت تجهیز بوسیله کپسوله سازی
حفاظت مقابل انفجار تجهیزات با استفاده از کپسوله سازی به معنای قرار دادن تجهیزات در داخل یک محفظه محکم و ایمن است که از انفجار و خطرات مرتبط با آن محافظت می‌کند. این محفظه‌ها معمولاً از مواد مقاوم در برابر فشار، حرارت، و شوک طراحی می‌شوند و به طور کامل تجهیزات را از محیط خارجی جدا می‌کنند تا از وقوع حوادث احتمالی جلوگیری شود.
کپسوله سازی به عنوان یک روش حفاظتی مؤثر، به کاهش خطرات انفجاری در محیط‌های کاری کمک می‌کند و در صنایعی مانند صنایع نفت و گاز، صنایع شیمیایی، و صنایع فلزی به عنوان یکی از روش‌های اصلی حفاظتی استفاده می‌شود.
حفاظت تجهیز بوسیله غوطه ور سازی در مایعات غیر قابل اشتعال
ایمنی در برابر انفجار تجهیزات با استفاده از غوطه‌ور سازی در مایعات غیرقابل اشتعال یک روش مؤثر برای جلوگیری از انفجارها و حفاظت از تجهیزات در مقابل خطرات مرتبط است. در غوطه‌ور سازی، تجهیزات داخل مایعاتی مانند روغن، آب، یا سایر مایعات غیرقابل اشتعال فرو می‌روند تا از تماس مستقیم با هوا و اکسیژن جلوگیری کنند.
حفاظت تجهیز بوسیله پر کردن آن با پودر
حفاظت تجهیزات با استفاده از پر کردن آنها با پودر یک روش ایمنی است که برای کنترل و مدیریت حرارت و خنک‌کنندگی در معرض خطر انفجار، به ویژه در مواجهه با حرارت‌های بالا و احتمال وقوع انفجارهای گرمایی استفاده می‌شود. در این روش، تجهیزات به طور کامل با پودر مخصوصی پر می‌شوند که در صورت وقوع انفجار، انرژی انفجار را جذب می‌کند و حرارت ایجاد شده را جذب و متحلل می‌کند. استفاده از پر کردن تجهیزات با پودر به عنوان یکی از روش‌های حفاظتی موثر است، اما نیازمند به مراقبت و نگهداری منظم است تا عملکرد بهینه را حفظ کند.
حفاظت تجهیزات الکتریکی بوسیله ضد جرقه نمودن
حفاظت تجهیزات الکتریکی با استفاده از ضد جرقه نمودن یکی از روش‌های مؤثر در جلوگیری از انفجارها و حفاظت از تجهیزات در محیط‌هایی که به طور خاص ممکن است با خطرات جرقه‌زایی و انفجار روبه‌رو باشند، می‌باشد. این روش حفاظت مقابل انفجار به طور خاص در صنایعی که با مواد قابل انفجار سر و کار دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. وظیفه ضد جرقه نمودن، کاهش احتمال وقوع جرقه و انفجار در محیط‌های خطرناک و ایجاد شرایط ایمنی برای تجهیزات الکتریکی است.
حفاظت در برابر انفجار مربوط به تجهیزات الکتریکی جرقه زننده
ایمنی در برابر انفجار تجهیزات الکتریکی جرقه زننده یکی از اصولی‌ترین مسائل در صنایعی است که با مواد قابل انفجار سر و کار دارند. جرقه زننده می‌تواند موجب ایجاد جرقه و انفجار در محیط‌هایی باشد که مواد قابل انفجار موجود هستند، بنابراین برای جلوگیری از وقوع حوادث انفجاری، حفاظت مناسبی برای این تجهیزات لازم است.
حفاظت مربوط به محفظه‌های تنفس محدود شده
حفاظت در برابر انفجار مربوط به محفظه‌های تنفس محدود شده یکی از اصلی‌ترین مسائل در صنایعی است که کارگران به مواد مضر یا مواد قابل انفجار در ارتباطند، مانند صنایع شیمیایی، معدن، ساخت و ساز، و صنایع نفت و گاز. این محفظه‌ها به کارگران اجازه می‌دهند که در محیط‌هایی با غلظت بالای مواد مضر یا در مواجهه با خطرات انفجاری، نفس بکشند، در حالی که از تنفس مواد مضر یا گازهای خطرناک جلوگیری می‌کنند.
تجهیزات محافظت شده در برابر گرد و غبار قابل اشتعال
حفاظت در برابر انفجار تجهیزات محافظت شده در برابر گرد و غبار قابل اشتعال معمولاً در صنایعی که با مواد گرد و غبار قابل اشتعال، مانند چوب، پودرهای فلزی، ذغال سنگ، و مواد شیمیایی سر و کار دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات طراحی شده‌اند تا از وقوع حریق و انفجار به دلیل وجود گرد و غبار قابل اشتعال جلوگیری کنند و اصول لازم برای حفاظت انفجاری رعایت گردد. استفاده از این تجهیزات و روش‌های ایمنی در برابر انفجار به عنوان یک استراتژی جامع می‌تواند خطرات ناشی از گرد و غبار قابل اشتعال را کاهش داده و ایمنی کارگران و تجهیزات را تضمین کند.
مشاوره و اجرای پروژه‌های حفاظت در برابر انفجار
حفاظت در برابر انفجار یکی از مسائل حیاتی در بسیاری از صنایع است که نیازمند دانش و تجربه متخصصان حوزه ایمنی و بهداشت شغلی می‌باشد. در صورتی که شما یا سازمان شما نیاز به مشاوره در این زمینه دارید، می‌توانید از خدمات شرکت اطلس مگا ماشین استفاده نمایید. همچنین این شرکت نمایندگی فروش تجهیزات ضدانفجار برندهای معتبری همچون وارم است. شما می‌توانید برای استعلام قیمت و خرید انواع تجهیزات کنترل ضد انفجار به وبسایت atlasmachine.net مراجعه نمایید.
سوالات متداول
- منظور از حفاظت در برابر انفجار چیست؟
بطور خلاصه حفاظت در برابر انفجار به جلوگیری از تشکیل گازهای خطرناک، بخارات، مه یا غبار و در مواردی که این امکان وجود ندارد، با جلوگیری از انفجارهای احتمالی مرتبط است.
- روش‌های حفاظت در برابر انفجار چیست؟
6 روش حفاظت در مکان‌های خطرناک: مهار … و سه روش اساسی حفاظت وجود دارد : مهار انفجار، جداسازی و پیشگیری. به منظور کاهش خطر انفجار، حذف یک یا چند جزء از مثلث احتراق ضروری است.
- طبقه‌بندی ضد انفجار به چه صورت است؟
طبقه‌بندی ضد انفجار تحت NEC باید شامل “کلاس”، “گروه” و “بخش” باشد. کلاس I به گازها، کلاس II به غبارها و کلاس III به الیاف و پروازها اشاره دارد.