کاربرد بالاست ضد انفجار چیست؟

امروزه یکی از تجهیزات برقی مهم و ضروری برای اتصال برخی لامپ‌ها، بالاست یا ترانس است که وظیفه تبدیل و کنترل جریان برق ورودی در لامپ‌ها و چراغ‌ها را بر عهده دارد. عملکرد بالاست، یکی از قسمت‌های مهم در زمینه اتصال است که بدون آن، روشنایی امکان‌پذیر نخواهد بود. یکی از انواع پرکاربرد بالاست، نوع ضد انفجار آن است که برای استفاده در محیط‌های خطرناک کاربرد داشته و به منظور جلوگیری از خطراتی مانند انفجار یا اشتعال، طراحی و ساخته شده است. در این مطلب، شما را با مفهوم و عملکرد بالاست، نحوه کارکرد بالاست ضد انفجار، کاربرد‌ بالاست ضدانفجار و مزایای استفاده از آن آشنا می‌کنیم.

بالاست چیست؟

همان طور که گفته شد، بالاست یا ترانس، یکی از قسمت‌های مهم در اتصال برخی از لامپ‌ها مانند لامپ مهتابی، لامپ فلورسنت، لامپ گازی، لامپ ال‌ای دی و غیره بوده که تبدیل و کنترل جریان برق ورودی آن‌ها را بر عهده دارد. برخی از این لامپ‌ها، بدون وجود بالاست قادر به کار کردن نبوده و در صورت کار کردن نیز به سرعت دچار خرابی شده و از کار می‌افتند. به عبارت دیگر می‌توان گفت، بالاست نوعی مقاومت الکتریکی است که جریان برق را با نوع لامپ مناسب تنظیم کرده تا مقدار مشخصی از برق وارد لامپ شود. اولین بار، شرکت جنرال الکتریک در اوایل دهه ۱۹۵۰ پیشنهاد ساخت بالاست را مطرح کرد و پس از آن نیز برخی از شرکت‌ها، از بالاست در فعالیت‌های خود استفاده کردند. امروزه بسیاری از شرکت‌های بزرگ و معتبر جهان مانند فیلیپس و غیره، در زمینه طراحی و تولید انواع بالاست‌های روشنایی و الکترونیکی فعالیت داشته و انواع مختلفی از آن‌ها را با ویژگی‌های منحصر به فرد، تولید و ارائه می‌کنند.

عملکرد بالاست به چه صورت است؟

همان طور که گفته شد، پس از روشن شدن و وارد شدن ولتاژ به لامپ مورد نظر، بالاست ولتاژ ورودی را کاهش داده و در صورتی که این کار انجام نشود، لامپ، آسیب دیده و یا می‌سوزد. در شرایطی که جرقه‌ای رخ نداده، مقاومت پایین است و به همین دلیل، جریان برق زیادی از لامپ عبور کرده و لامپ دچار آسیب خواهد شد. از این رو، در طراحی و ساخت بالاست، از موادی استفاده شده که موجب محافظت از آن گردد و در برابر رطوبت و لرزش نیز مقاومت بالایی داشته باشد. در زمانی که لامپ خاموش باشد، عمل یونیزاسیون صورت نگرفته و لامپ سرد است. برای راه‌اندازی لامپ، از یک جرقه زن استفاده شده تا ولتاژ بالایی ایجاد شود و عمل یونیزاسیون صورت گیرد. پس از آن، بالاست از مدار خارج شده و جریان ورودی کنترل و تنظیم خواهد شد.

بالاست ضد انفجار چیست؟

لازم است بدانید، استفاده از وسایل روشنایی برقی و الکترونیکی، با خطرات و آسیب‌های مختلفی همراه است که میزان آن، در محیط‌های پرخطر و یا مستعد خطر بسیار بالاتر می‌باشد. در این شرایط، اهمیت و کاربرد بالاست ضد انفجار بیش از پیش مشخص شده و می‌توان از آن در این اماکن استفاده کرد. کارکرد درست بالاست، ارتباط مستقیمی با ساز و کار لامپ‌ها داشته و برای روشن شدن یا راه‌اندازی لامپ‌ها، نیاز به ایجاد یک جرقه بین دو الکترود در لامپ می‌باشد. این جرقه در شرایطی رخ می‌دهد، که با استفاده از بالاست ضد انفجار، مقدار مناسبی از ولتاژ و جریان الکتریکی برای ایجاد جرقه تأمین شده و پس از آن، ولتاژ و جریان کشیده شده، باید به اندازه‌ای محدود شود که یک نور خروجی ثابت تولید گردد. بنا بر این، بالاست ضد انفجار، وظیفه ایجاد ولتاژ و جریان بالا، جرقه زنی و ایجاد نور یکنواخت و حفاظت از لامپ را داشته که این موارد، در محیط‌های خطرناک که با مواد شیمیایی و گاز‌ها یا غبار‌های مستعد انفجار سر وکار دارند، فاجعه ساز خواهد بود. از این رو به دلیل ویژگی‌ها و مزایای بالاست ضد انفجار، به منظور اطمینان خاطر و پیشگیری از صدمات جبران ناپذیر، از آن در موارد مختلفی استفاده می‌شود. شما می توانید با مراجعه به سایت شرکت های تولیدی مانند اطلس مگا ماشین، انواع تجهیزات ضدانفجار، مانند بالاست‌های ضد انفجار را مشاهده و از نحوه خرید آگاهی یابید.

محیط‌های خطرناک انفجاری کدامند؟

به محیط‌هایی که در آن‌ها احتمال وقوع انفجار به دلیل وجود مواد قابل اشتعال، گاز‌ها، بخار‌ها، پودر‌ها و ذرات قابل اشتعال وجود دارد، محیط‌های خطرناک گفته شده که از موارد کاربرد بالاست ضد انفجار است. برخی از انواع این محیط‌ها شامل موارد زیر می‌باشد:

• صنایع نفت و گاز که شامل پالایشگاه‌ها، مخازن ذخیره‌سازی نفت و گاز، سیستم‌های لوله کشی، بستر‌های دریایی و غیره می‌باشد.
• صنایع شیمیایی که شامل کارخانه‌های تولید مواد شیمیایی، پلیمر، رنگ و رزین، عطر و ادکلن، شوینده، اسید و غیره می‌باشد.
• معادن که مواد خطرناکی مانند گاز‌های معدنی و ذرات پودری دارد.
• صنایع فلزی که در تولید برخی محصولات مانند جارو برقی، خشک کن و ماشین آلات خنک‌کننده، احتمال انفجار وجود دارد.
• صنایع غذایی که با مواد قابل اشتعال مانند گرد و غبار خطرناک سر و کار دارند.
• برق و الکترونیک که در آن‌ها وجود اشتعال‌پذیری و رطوبت دو عامل بسیار خطر آفرین می‌باشد.

وظایف بالاست ضد انفجار

به طور کلی، عملکرد و وظایف اصلی و مزایای بالاست ضد انفجار شامل موارد زیر می‌باشد:

ایجاد محدودیت مناسب در جریان شروع لامپ

جریان شروع، به جریان عبوری از لامپ در عرض ۳۰ ثانیه پس از روشن شدن لامپ و قبل از گرم شدن لامپ گفته می‌شود. یکی از وظایف اصلی و کاربرد بالاست ضد انفجار، محدود کردن جریان شروع لامپ در یک محدوده مناسب است. جریان راه‌اندازی، اهمیت بیشتری از جریان کارکرد لامپ داشته و هر لامپ، دارای حداکثر جریان راه‌اندازی می‌باشد. در صورتی که این جریان بیش از اندازه زیاد باشد، عمر مفید لامپ‌ها کوتاه شده و اگر جریان خیلی کم باشد نیز لامپ، قادر به تکمیل فرایند پیش گرم برای شروع عادی نخواهد بود.

ایجاد ولتاژ مناسب برای روشنایی یکنواخت لامپ

یکی دیگر از وظایف و کاربرد بالاست‌ ضد انفجار، ایجاد ولتاژ مناسب برای روشن شدن لامپ به صورت یکنواخت است. لازم است ولتاژ شروع لامپ، برای یونیزه کردن گاز در برخی لامپ‌ها کافی باشد. به عبارت دیگر، باید یک پیک جریان برق که موجب تخلیه تابش به قوس بین الکترود‌ها شده و لامپ نیز بتواند شروع به کار کند، تولید گردد.

کمک به عدم تغییر شدید توان لامپ

یکی از وظایف مهم و اصلی و مزایای بالاست ضد انفجار، کمک به جلوگیری از تغییر شدید توان در لامپ است. هر چند لامپ، از محدوده مشخصی از ولتاژ در طول طراحی و تحویل لامپ برخوردار است، با این حال مقدار ولتاژ لامپ در طول مدت زمان استفاده واقعی و در طول عمر مفید آن، دچار تغییر خواهد شد. در این شرایط، کاربرد بالاست ضد انفجار و وظیفه آن، مشخص کردن محدوده ولتاژ و تنظیم آن است تا قدرت لامپ دچار تغییر زیاد نشود.

کنترل جریان لامپ به صورت اتوماتیک

یکی دیگر از وظایف و موارد کاربرد بالاست ضد انفجار، استفاده از نرخ تغییر زمانی ولتاژ مناسب جریان برق برای تنظیم جریان کار لامپ است که به این ترتیب، از افزایش یا کاهش جریان کار لامپ نیز جلوگیری خواهد شد.

نقش و اهمیت بالاست‌های ضد انفجار در محیط‌های خطرناک

همان طور که گفته شد، کاربرد بالاست ضد انفجار در محیط‌های خطرناک و مستعد انفجار، به منظور حفاظت از تجهیزات و ایمنی شخصی افراد، بسیار با اهمیت و ضروری می‌باشد. دلایل این اهمیت، شامل موارد زیر است:

استفاده از مواد مقاوم در ساخت بالاست‌های ضد انفجار

یکی از دلایل اهمیت و ضرورت استفاده از بالاست‌های ضد انفجار، مواد به کار رفته در ساخت آن‌ها می‌باشد. لازم است این مواد، دارای برخی ویژگی‌ها و مشخصات مانند نداشتن ناخالصی یا مواد آلی، میزان مجازی آب و رطوبت با حداکثر مقدار وزنی بوده تا مقاومت الکتریکی بالاست تضمین شود. استفاده از برخی پودر‌های مقاوم در تولید بالاست ضد انفجار موجب می‌شود، در صورت ایجاد شعله، آن را درون خود خفه کرده و حرارتش را بگیرند. از این رو، بالاست ضد انفجار، شعله را به بیرون منتقل نکرده و از افزایش حرارت نیز جلوگیری خواهد کرد.

رعایت استاندارد‌ها و مقررات مربوط به ایمنی

از دیگر دلایل اهمیت و ضرورت استفاده و کاربرد بالاست ضد انفجار، رعایت دستورالعمل‌های ایمنی و مقررات موجود در این زمینه است. به عبارت دیگر، لازم است بالاست ضد انفجار با استاندارد‌های ایمنی لازم سازگاری داشته و با انجام بررسی‌های دوره‌ای، تعمیر و نگهداری شوند.

مزایای استفاده از بالاست ضد انفجار

کاربرد بالاست ضد انفجار در برخی صنایع، مزایای فراوانی نیز دارد که در ادامه، به برخی از مزایای بالاست ضد انفجار اشاره می‌کنیم:

• مصرف انرژی پایین: با از بین رفتن گرما و جریان القایی در خازن‌ها، طول عمر تجهیزات تا دو یا سه برابر بیشتر شده که این، به معنی کاهش مصرف انرژی نیز می‌باشد
• رفع خستگی چشم: از آن جایی که در محیط‌های اداری از فرکانس‌های پایین استفاده می‌شود، موجب خستگی چشم‌ها در افراد شده و استفاده از بالاست ضد انفجار در این شرایط، منجر به کاهش خستگی چشم‌ها خواهد شد.
• داشتن ضریب توان استاندارد: ضریب توان در بالاست ضد انفجار بالاتر از ۹۵ درصد بوده که این مقدار، مطابق با استاندارد بین‌المللی برق اروپا می‌باشد.
• نصب آسان: بالاست‌های ضد انفجار با چهار مدار طراحی و تولید می‌شوند که در این صورت، نصب و راه‌اندازی آسان‌تری داشته و نیاز تمامی صنایع را برطرف خواهند کرد. امروزه بسیاری از انواع مختلف بالاست‌های ضد انفجار در شرکت‌های تولید‌کننده تجهیزات ضد انفجار مانند اطلس مگا ماشین تولید و برند‌های معتبری نیز مانند وارم، اشتال و غیره ارائه شده که دارای بالاترین کیفیت و قیمتی مقرون به صرفه می‌باشند.

کلام آخر

در این مقاله درباره کاربرد بالاست ضد انفجار صحبت شد. همانطور که اشاره کردیم، یکی از اقدامات لازم و ضروری در محیط‌های صنعتی و پرخطر، استفاده از تجهیزات ضد انفجار است. بالاست ضد انفجار نیز به عنوان قلب منبع نور چراغ‌های فلورسنت یا چراغ گازی می‌باشد و تهیه آن ضروری است. جهت مشاهده و خرید تجهیزات ضد انفجار از جمله بالاست، می‌توانید به وب‌سایت اطلس مگا ماشین مراجعه نمایید و یا با مشاوران ما در تماس باشید.

سؤالات متداول