کاربرد مهتابی ضد انفجار چیست؟

در بسیاری از صنایع پرخطر ممکن است حادثه در هر زمانی رخ دهد. یکی از عوامل خطر می‌تواند‌ تجهیزات روشنایی معمولی باشند که به هیچ قیمتی نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. این تجهیزات که شامل چراغ‌ها، پروژکتورها، مهتابی‌ها و سایر موارد هستند، ممکن است جرقه‌هایی را از خود ساطع کنند که باعث انفجار و آتش سوزی شوند. برای جلوگیری از چنین شرایطی از تجهیزات ایمنی مخصوص استفاده می‌شود. یکی از این تجهیزات ایمنی «مهتابی ضد انفجار» نام دارد. در این مقاله از وبسایت «اطلس مگا ماشین» در مورد کاربرد مهتابی ضد انفجار و اهمیت استفاده از آن در محیط‌های مستعد انفجار صحبت می‌کنیم.

مهتابی ضد انفجار چیست؟

مهتابی یا فلورسنت ضد انفجار از تجهیزات ایمنی است که برای استفاده در محیط‌هایی با مواد شیمیایی، گازها، حرارت بالا، گرد و غبار قابل اشتعال و مایعات کاربرد دارد. مهتابی ضد انفجار به طور ویژه با یک محفظه مستحکم طراحی می‌شود تا هرگونه انفجار در داخل لامپ را مهار کند. بدین ترتیب می‌تواند‌ راهی برای حفظ جان پرسنل و تخلیه اضطراری باشد.

کاربرد مهتابی ضد انفجار به این صورت است که از تماس مواد قابل اشتعال با جرقه‌های لامپ یا گرمای تولید شده توسط لامپ جلوگیری می‌کند. اجزای تشکیل دهنده مهتابی ضد انفجار شامل سوئیچ انفجار، نگهدارنده لامپ، گیره، بالاست ضد انفجار الکتریکی، کنترل اضطراری ضد انفجار و باطری هستند.

طبق قانون ملی برق (NEC) که توسط انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) منتشر شده است، تمام وسایل روشنایی مورد استفاده در مکان‌های خطرناک باید ضد انفجار باشند. مکان خطرناک به منطقه‌ای گفته می‌شود که در آن غلظت ذرات قابل احتراق به اندازه کافی در هوا وجود داشته باشد که باعث آتش سوزی یا انفجار شود.

مواد قابل احتراق شامل گازها، مایعات، گرد و غبار و برخی الیاف هستند. هر زمان که هر یک از این مواد خطرات در جوه محیط وجود داشته باشند، باید از کاربرد مهتابی ضد انفجار بهره مند شد. ناگفته نماند، تجهیزات ایمنی بسیار کم توان هستند و قادر به تولید جرقه یا حرارت کافی برای احتراق ذرات قابل اشتعال نیستند.

فواید مهتابی ضد انفجار

مهتابی ضد انفجار از لامپ‌های LED بهره می‌برد و در مقایسه با تجهیزات نورپردازی سنتی مزایای متعددی را ارائه می‌دهند. همانطور که قبل‌تر بیان کردیم، مهتابی ضد انفجار در محیط‌های خطرناک که مواد قابل احتراق و گرد و غبار زیادی وجود دارند استفاده می‌شود. این تجهیزات ایمنی می‌توانند محیط کار را بدون هیچ فاجعه‌ای ایمن کند و تخلیه اضطراری را فراهم کنند.

از آنجایی که مهتابی ضد انفجار از مواد خاصی ساخته شده است، مقاومت بالایی در برابر ضربه و شرایط آب و هوایی سخت دارد. مهتابی ضد انفجار گزینه بسیار بهتری نسبت به وسایل روشنایی استاندارد است، زیرا انرژی کمتری مصرف می‌کند و عمر طولانی‌تری دارد. این تجهیزات بازده انرژی بالایی دارند، زیرا از لامپ‌های LED بهره می‌برند که تا 90 درصد نیز باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می‌شوند.

با نگاه به کاربرد مهتابی ضد انفجار می‌توان‌ متوجه شد که این وسایل روشنایی گرمای کمتری ساطع می‌کنند. این موضوع باعث کاهش احتمال جرقه یا شعله در جو می‌شود و از جان افرادی که در محل کار می‌کنند محافظت خواهد کرد. در نهایت، مهتابی ضد انفجار سازگار با محیط زیست است، زیرا هیچ ماده مضری مانند جیوه یا سرب ندارد.

انواع مهتابی ضد انفجار

اکنون که کاربرد مهتابی ضد انفجار را درک کردید، بهتر است با انواع این تجهیزات روشنایی ایمن آشنا شوید.

• مهتابی ضد انفجار فلزی

مهتابی ضد انفجار فلزی در محیط‌هایی استفاده می‌شود که بخارهای اسیدی و معدنی در جو وجود دارند که باعث خوردگی وسایل می‌شوند. این مهتابی خود به تنهایی در انواع استنلس استیل و بدنه آلومینیوم ساخته می‌شود. کاربرد مهتابی ضد انفجار وارم از جنس استنلس استیل بیشتر است، زیرا مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد.

• مهتابی ضد انفجار پلاستیکی

مهتابی ضد انفجار پلاستیکی از پلاستیک فشرده و تقویت شده با الیاف شیشه ساخته می‌شود. متریال ساخت این نوع مهتابی اغلب با نام باکالیت شناخته می‌شود. این مهتابی در مکان‌های مستعد انفجار استفاده می‌شود. این محصول قابل استفاده در مکان‌های خورنده نیست، بخارهای اسیدی می‌توانند رنگ آن را تغییر دهند.

• مهتابی ضد انفجار آلومینیومی

این مهتابی با بدنه آلومینیوم ریخته گری و مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شود. این چراغ ضد انفجار مانند دو گزینه قبلی با لامپ LED و باتری اضطراری تولید می‌شود. استفاده از شیشه تمپر شده، درایور داخلی و بالاست الکترونیکی در ساخت این محصول باعث شده است تا از محصولات پر فروش بازار باشد.

کاربرد مهتابی ضد انفجار در طبقه بندی مناطق خطرناک

طبقه بندی تجهیزات روشنایی ضد انفجار بر اساس کلاس (Class)، بخش (Division) و گروه (Group) است. براساس کلاس می‌توان مواد را بر اساس نوعشان تقسیم کرد. طبق استانداردهای NFPA 70، NEC و CEC سه کلاس مختلف وجود دارند که شامل کلاس I، کلاس II و کلاس III هستند. در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم:

• کلاس I شامل بخارات قابل احتراق و گازهای قابل اشتعال هستند. به عنوان مثال، مناطق ذخیره سازی بنزین، پالایشگاه‌های نفت و مناطق خدمات سوخت در این کلاس قرار می‌گیرند.
• کلاس II شامل غبارهای قابل احتراق است. به عنوان مثال، آسانسورهای غلات، کارخانه‌های آرد، تولید کنندگان پودر فلز و کارخانه‌های زغال سنگ در این دسته قرار می‌گیرند.
• کلاس III شامل الیاف قابل اشتعال است. به عنوان مثال، کارخانه‌های نساجی، کارخانه‌های بذر پنبه، کارخانه‌های خاک اره و کارخانه‌های تولید بذر پنبه در این دست قرار می‌گیرند.

وقتی صحبت از بخش بندی مکان‌های خطرناک برای کاربرد مهتابی ضد انفجار می‌شود، این مورد خود به تنهایی به بخش یک و بخش 2 تقسیم می‌شود. بخش یا Division احتمال وجود مواد خطرناک در غلظت قابل اشتعال را تعریف می‌کند. در ادامه وارد جزئیات مربوط به بخش می‌شویم:

• بخش یک که در آن غلظت مواد قابل اشتعال در شرایط عملیاتی عادی وجود دارد یا در جایی که خطر ناشی از تعمیر و نگهداری مکرر یا خرابی تجهیزات است.
• بخش 2 که در آن غلظت مواد قابل اشتعال وجود دارد، اما معمولاً در ظروف در بسته قرار می‌گیرند که آن مواد تنها از طریق پارگی از آن خارج می‌شوند.

کلاس 1 بخش 2 چیست؟

مکان‌های خطرناک کلاس یک به تاسیسات اطلاق می‌شوند که با بخارات، گازها و مایعات قابل اشتعال سروکار دارند. بخش 2 مشخص می‌کند که این مواد قابل اشتعال در مکان‌های خطرناک مورد استفاده قرار می‌گیرند و پردازش می‌شوند، اما معمولاً در مقدار غلظت آنقدر زیاد نیستند که قابل اشتعال باشند؛ به عبارت دیگر، برای جلوگیری از اشتعال به نگهداری مناسب گازها، مایعات یا بخارات قابل اشتعال نیاز است.

کلاس 2 بخش یک چیست؟

مکان‌های کلاس 2 شامل مناطقی هستند که گرد و غبار قابل احتراق ممکن است وجود داشته باشند که پتانسیل اشتعال‌زایی دارند. بخش یک زیرمجموعه‌ای از کلاس 2 است و به عنوان منطقه‌ای طبقه بندی می‌شود که در آن گرد و غبار قابل احتراق قابل اشتعال یا انفجاری ذکر شده در کلاس 2 می‌تواند در شرایط عادی و روزمره وجود داشته باشد.

کلام آخر

مهتابی ضد انفجار به چراغی اطلاق می‌شود که در مکان‌های خطرناکی که گازها و گرد و غبار قابل اشتعال وجود دارند، استفاده خواهد شد. این چراغ می‌تواند‌ از ایجاد قوس، جرقه و دمای بالا در داخل لامپ و احتراق گازهای قابل اشتعال و گرد و غبار در محیط اطراف جلوگیری کند و در نتیجه الزامات ضد انفجار را برآورده کند. به طور عمده، کاربرد مهتابی ضد انفجار در مکان‌هایی مانند تاسیسات پتروشیمی، سکوهای نفتی، پمپ بنزین‌ها، اتاق‌های پمپ نفت، تاسیسات برق و سایر مناطق پرخطر است. اگر می‌خواهید بهترین مهتابی ضد انفجار را خریداری کنید، از وبسایت اطلس مگا ماشین اقدام کنید.

 سوالات متداول

• مهتابی ضد انفجار چگونه کار می‌کند؟

مهتابی‌های ضد انفجار به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هرگونه انفجار احتمالی در داخل را مهار کرده و از آتش گرفتن جو اطراف آن جلوگیری می‌کنند.

• مهتابی ضد انفجار کجا استفاده می‌شود؟

مهتابی‌های ضد انفجار در صنایعی مانند نفت و گاز، صنایع شیمیایی، دریایی، کشاورزی و هر محیط دیگری که ممکن است جو انفجاری وجود داشته باشد استفاده می‌شود.

• آیا می‌توان از مهتابی ضد انفجار در مکان‌های مرطوب استفاده کرد؟

بسیاری از مهتابی‌های ضد انفجار به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ضد آب بوده و برای مکان‌های مرطوب مناسب باشند.