تجهیزات ضد انفجار

در سرتاسر جهان، اماکن خطرناکی وجود دارد که پیوسته در معرض خطر آتش‌سوزی یا انفجار قرار دارند. گازها، بخارات، گرد و غبار، الیاف و دیگر مواردی که قابل آتش­سوزی و یا اشتعال هستند این اماکن را تهدید می کند. تجهیزات برقی که در این مکان‌ها نصب شده است، می‌توانند احتمال وقوع این حوادث را بیشتر کند و خود آنها عامل احتراق شوند. به دلیل قوس الکتریکی یا با بالا رفتن دمای آنها، اینگونه تجهیزات حادثه ساز می شوند. به همین خاطر در این مکانها از تجهیزات ضد انفجار استفاده می شود. در ادامه به بررسی دقیق تر این تجهیزات الکتریکی می پردازیم.

تجهیزات ضد انفجار چیست؟

یک کلید چراغ ممکن است در هنگام روشن یا خاموش شدن، جرقه کوچکی ایجاد کند. در یک ساختمان مسکونی این موضوع جای نگرانی ندارد، اما اگر در یک فضای قابل اشتعال باشد، ایجاد قوس الکتریکی ممکن است باعث انفجار شود. در بسیاری از محیط‌های صنعتی، تجاری و علمی، چنین فضایی به وفور یافت می شود. لذا حفاظت در برابر آتش و انفجار هم به دلیل ایمنی پرسنل و هم به دلیل قابل اطمینان بودن آن مکان، اهمیت بسیاری دارد.

چندین استراتژی حفاظتی وجود دارد. ساده ترین کار این است که تعداد تجهیزات الکتریکی نصب شده در یک مکان خطرناک را به حداقل برسانید، یا با دور نگه داشتن تجهیزات از آن منطقه، میزان خطر را پایین بیاورید.

هنگامی که لزوم نصب تجهیزات الکتریکی در یک مکان خطرناک باشد، می توان آن را به گونه ای طراحی کرد که خطر آتش سوزی یا انفجار را کاهش دهد. برای داشتن ایمنی بیشتر لازم است از تجهیزاتی استفاده کرد که ضد انفجار و آتش باشند. این تجهیزات ضد انفجار طوری طراحی شده اند که خطرات اشتعال را مهار کنند، از ورود مواد خطرناک جلوگیری کنند و هرگونه آتش سوزی یا انفجاری را که ممکن است رخ دهد، مهار نمایند.

کشورهای مختلفی در این زمینه کار کرده اند که هر کدام از این کشورها روش های متفاوتی برای استانداردسازی و آزمایش تجهیزات در این اماکن خطرناک تنظیم کرده اند. به همین خاطر اصطلاحات متفاوتی برای این خطرات و همچنین اقدامات حفاظتی متفاوتی تنظیم شده است. با جهانی شدن تجارت جهانی، استانداردهای بین المللی به آرامی در حال یکی شدن و هم سویی هستند، تا بصورت یک استاندارد جامع و کامل برای همه تنظیم شود.

توسعه فنی و نظارتی در بریتانیا

حتی در انگلستان نیز گسترش تجهیزات ضد انفجار در همان سال ها پیشرفت بسیاری داشتند. مؤسسه استاندارد بریتانیا مقررات مربوط به تجهیزات ضد انفجار را در سال 1929 منتشر کرد (BS 229-1929) و در همان سال ها دانشگاه ها، در درجه اول دانشگاه شفیلد، کار تهیه گزارش های انطباق را آغاز کردند. 285 گزارش در فاصله سالهای 1922 تا 1931، منتشر شد.

از اوایل قرن بیستم، علاوه بر حفاظت با استفاده از محفظه های ضد انفجار(نوع حفاظتی Ex )، این ایده گسترش یافت که می توان با محدود کردن انرژی الکتریکی، عمدتاً با کار در ولتاژ بسیار پایین (12 ولت) وسایل الکتریکی ساخت که از خطر جرقه انفجار در امان باشند. این مفهوم فقط برای دستگاه هایی که قدرت محدودی داشتند، مانند آژیرها یا فرستنده ها، قابل اجرا بود. فاجعه ای که در معدن زغال سنگ  در Senghenydd جنوب ولز رخ داد و منجر به کشته شدن 439 نفر گردید.، به دلیل جرقه ناشی از زنگی که بی خطر تلقی می شود، باعث شد تا این نوع ماشه را به طور کامل بررسی کنند و نحوه مهار آن را بیابند.

این قضیه منجر به توسعه ساخت محصولاتی ضد انفجاری شد که بعداً ایمنی ذاتی (intrinsic safety) نامیده شد و در استاندارد بریتانیایی BS 1259:1945 (که بعداً در سال 1958 اصلاح شد) گنجانده شد.

استانداردهای ضد انفجار

آمریکای شمالی

در ایالات متحده، انجمن مستقل ملی حفاظت از آتش (NFPA) چندین استاندارد مرتبط را منتشر می کند، و اغلب آنها توسط سازمان های دولتی پذیرفته می شوند. راهنمای ارزیابی خطرات در NFPA  497 (گاز انفجاری) و NFPA  499 (گرد و غبار) ارائه شده است. موسسه نفت آمریکا استانداردهای مشابهی را در RP  500 و  RP505 منتشر می کند.

NFPA 70، شناسه ملی برق (NEC)، طبقه بندی مناطق پرخطر و اصول نصب آنرا تعریف می کند. NEC  ماده 500 سیستم طبقه بندی NEC Division را توصیف می کند، در حالی که بندهای 505 و 506 زون بندی مناطق پر خطر را براساس استاندارهای  NEC را توصیف می کند. سیستم NEC Zone برای هماهنگی با سیستم طبقه بندی IEC (کمیسیون بین المللی الکتروتکنیکی) و در نتیجه کاهش پیچیدگی مدیریت ایجاد شد.

کانادا دارای یک سیستم مشابه با استاندارد C22.1 گروه CSA ، کد برق کانادا است که طبقه بندی منطقه و اصول نصب را تعریف می کند.

کمیسیون بین المللی الکتروتکنیکی (IEC)

کمیسیون بین المللی الکتروتکنیکی مجموعه استانداردهای 60079 را منتشر می کند که سیستمی را برای طبقه بندی مکان ها و همچنین دسته بندی و آزمایش تجهیزات طراحی شده برای استفاده در مکان های خطرناک تعریف می کند.

IEC 60079-10-1  استاندارد طبقه بندی مناطق اتمسفر گازهای انفجاری و IEC 60079-10-2 استاندارد مناطق گرد و غبار انفجاری را پوشش می دهد. تجهیزات با توجه به روش ساخت و مناسب بودن برای موقعیت های مختلف در دسته های سطح حفاظت قرار می گیرند.

مجموعه استاندارد IEC 60079 برای استفاده در استرالیا و نیوزلند اقتباس شده است و به عنوان مجموعه استاندارد AS/NZS 60079 منتشر شده اند.

انواع تجهیزات ضد انفجار

تجهیزاتی که از استانداردهای  ضد انفجاری که در بالا به آن اشاره شد تبعیت کنند، ضد انفجار محسوب می شوند. به عبارتی دیگر، تجهیزات ضد انفجار طیف وسیعی از کالاهایی مانند موبایل، تلفن ضد انفجار، انواع مختلف چراغ‌ها، باکس ها کلیدهای ضد انفجار و … را شامل می شود. این دسته ازتجهیزات اهمیت زیادی بویژه در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی‌ها، پالایشگاه، سایت های نظامی، شرکت های دارویی، خودرو سازی و صنایع فولاد و سیمان دارند. در ادامه مطلب به بررسی چند نمونه از این تجهیزات ضد انفجار می پردازیم:

روشنایی ضد انفجار

روشنایی ضد انفجار در کلیه فضاهایی که محیط های خطرناک کاری محسوب می شوند و یا اماکن و نقاطی که گازها و بخارات قابل انفجاری دارند، کاربرد فراوانی دارند . پرسنل این مشاغل در یک مکان خطرناک کاری دائماً در معرض خطر انفجارهای احتمالی قرار دارند. به همین خاطر در بسیاری از کشورها، از تجهیزات ضد انفجاری همچون روشنایی ضد انفجار در محیط های کاری استفاده می شود.

کلید ضد انفجار

کلید ضد انفجار یا همان کلید ضد جرقه، از مهم ترین تجهیزات ضد جرقه است که عملکرد موثری در کاهش بروز حوادث انفجاری دارد. وظیفه این کلید، قطع و وصل نمودن جریان برق مدار الکتریکی است. همچنین عمر مفید این تجهیز ضد انفجار، بسیار بالاتر از محصولات دیگر و نمونه های صنعتی مشابه است.

سوکت و پلاگ ضد انفجار

سوکت و پلاگ ضد انفجار طوری طراحی شده‌اند که از هرگونه انفجار داخل محفظه‌ی پلاگ ناشی از جرقه‌های داخلی و اشتعال بخارها، گازها و گرد و غبار موجود در هوای اطرافش جلوگیری کند.همچنین این پلاگ‌ها مخصوص اتصال سیستم‌ها با میزان جریان بالا طراحی ‌شده‌اند. آنها قادر هستند اتصال توان بالای تجهیزات قدرتمند موتوری را در فرآیندهای سنگین صنعتی و پالایشگاهی را به خوبی کنترل کنند.

باکس ضد انفجار

باکس ضد انفجار نوعی محفظه ضد انفجار است که از بروز شوک های الکتریکی، جرقه و انفجار و اختلال در اتصالات و بخشهای داخلی دیگر مانند اجزای الکتریکی، بردهای الکترونیکی، منبع تغذیه و ترمینال جلوگیری به عمل می آورد. این تجهیزات میزان ایمنی و حفاظت را در مناطق مستعد خطر چند برابر بیشتر می کنند.  باکس ضد انفجار، کاربردهای مختلفی دارد و در ابعاد مختلفی با جنس استنلس استیل، آلومینیوم و GRP در بازار موجود است.

گلند ضد انفجار

گلند ضد انفجار برای اتصال دادن و همچنین استحکام انتهای کابل در وسایلی مانند جعبه تقسیم و …. قابل استفاده است. گلندها به افزایش ایمنی کمک فراوانی می کند. با استفاده از گلند های ضد انفجار، میزان احتمال صدمه فیزیکی به روکش کابل ها کمتر می شود و همین امر باعث افزایش عمر و استقامت کابل ها می گردد. کاربرد عمده آن در بدنه تیز تابلوهای برق است.

کولر و فن ضد انفجار

کولر و فن ضد انفجار، نوعی هواکش صنعتی است که وجود آن برای خیلی از صنایع، ضروری است. این فن فن ضد انفجار، در صنایعی که در معرض انفجار ناشی از مواد قرار می گیرند، کاربرد دارد و از بروز حوادث خطرناک و غیر مترقبه جلوگیری به عمل می آورد. بنابراین کولر ضد انفجار دارای نقش و عملکردی موثر در کارخانجات است.

تلفن ضد انفجار

تلفن ضد انفجار از جمله تجهیزات ضد انفجار است که در محیط ها و موقعیت های خطرناک و مستعد انفجار کاربرد فراوانی دارد. این نوع تلفن مطابق با استاندارد ATEX یا و استاندارد بین المللی IECEX است. همچنین قابل استفاده در صنایعی مانند: نفت، پتروشیمی، پالایشگاه ها و نیروگاه ها است. تلفن های ضد انفجار، برای برقراری ارتباطی امن در مناطق خطرناک، گزینه‌ای مناسب و مطمئن هستند.

پوش باتن و شاسی ضد انفجار

پوش باتن و شاسی ضد انفجار یکی دیگر از تجهیزات مدار فرمان است. از آن جهت صدور فرمان قطع و وصل مدار، در تابلوهای برق ضد انفجار و ماشین آلات صنعتی استفاده می شود. معمولا برای تحریک آن از دست استفاده می شود.

پوش باتن ضد انفجار  کاربرد آن در مدار فرمان تابلو برق یا ماشین آلات صنعتی در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی و مناطق پر خطر دیگر مورد استفاده است .

خرید تجهیزات ضد انفجار

برای خرید تجهیزات ضد انفجار می‌توانید از خدمات شرکت مهندسی و بازرگانی اطلس مگا ماشین استفاده کنید. اطلس مگا ماشین نماینده شرکت واروم در ایران و همچنین تامین کننده تجهیزات صنعتی (بویژه تجهیزات برقی و لوازم ضد انفجار) با بهترین قیمت و خدمات است.

قیمت تجهیزات ضد انفجار

قیمت تجهیزات ضد انفجار با توجه به پارامترهایی مانند: کشور سازنده، برند، گرید حفاظتی و متریال‌های به کار رفته در آن متفاوت است. شما می توانید برای خرید و همچنین استعلام قیمت تجهیزات ضد انفجار با کارشناسان فروش اطلس مگا ماشین تماس بگیرید.